Tôi luôn có một tâm trạng rất đặc biệt vào tháng 11 trong năm, không chỉ bởi tôi được đắm mình trong làn gió se lạnh và trong cái nắng dịu nhẹ của tiết trời vào những ngày cuối thu đầu đông, mà còn vì những lá cờ tím với hình thánh giá trắng tung bay trong làn gió nhẹ được đặt nơi phần mộ của những người đã khuất – gợi cho tôi rất nhiều ý nghĩa.
Tháng 11– tháng mà Giáo hội Công giáo dành để cầu nguyện cách đặc biệt cho các tín hữu đã qua đời. Người Kitô hữu bày tỏ lòng biết ơn với ông bà, cha mẹ, người thân… bằng những Thánh lễ Misa được dâng mỗi ngày, bằng những lời kinh được vang lên sớm tối, bằng những hy sinh và bằng những việc bác ái được thực hiện cách âm thầm, đơn sơ nhưng đầy ý nghĩa để cầu nguyện cho những người đã qua đời. Bên cạnh những việc lành thánh ấy, khuôn viên và ngôi nhà của những người đã khuất cũng được người còn sống trang hoàng lộng lẫy hơn, được quét dọn sạch sẽ hơn; những ngôi nhà đã bạc màu sẽ được khoác lên màu áo mới, bao quanh đó là những lọ hoa xinh tươi, những nén hương trầm nghi ngút khói và thứ không thể thiếu là những lá cờ tím tung bay trong gió chiều.
Lá cờ tím với hình thánh giá màu trắng được đặt nơi các phần mộ, thật đơn sơ, nhưng lại chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa. Với tôi, đó không chỉ là vật trang trí, không chỉ là thứ diễn tả thói quen của những người còn sống, và đó càng không phải là thứ phải có cho “đủ bộ” nơi các phần mộ… Mà đó là thứ để nói lên lòng biết ơn và niềm tin – vì “màu tím trong các lễ cầu hồn nhắc nhở ta cầu nguyện cho người đã qua đời, trong niềm hy vọng được phục sinh cùng Đức Kitô.”[1]
Như vậy, thật đẹp khi chỉ bằng việc đặt một lá cờ tím nhỏ nơi phần mộ, đã có thể diễn tả lòng biết ơn sâu xa của người còn sống với những người đã khuất – bằng lời cầu nguyện. Ta biết ơn những người đã nằm xuống nơi lòng đất kia – có thể là ông bà, cha mẹ, anh chị em, một người thân nghĩa, một người bạn, hoặc là bất cứ ai khi còn sống đã dành cho ta những điều tốt đẹp – dù lớn hay nhỏ… nên giờ đây, qua lá cờ tím, ta nói với những người đã khuất là ta chưa quên và sẽ không quên họ. Những lời cầu nguyện cùng những hy sinh, việc bác ái… chính là một minh chứng sống động và cụ thể để cầu cho người đã an giấc ngàn thu. Cũng qua những việc lành thánh đó, người còn sống diễn tả niềm tin và hy vọng rằng những người đã khuất sẽ được Thiên Chúa giải thoát khỏi mọi tội lỗi (x. 2Mcb 12,45), đồng thời, ta cũng tin và hy vọng rằng mọi giọt lệ sẽ được lau khô, sự chết không còn quyền lực trên con người nữa (x. Kh 21,4). Nhờ thế, vào ngày sau hết, những người đã gửi thân xác mình vào lòng đất sẽ được sống lại cùng với Đức Giêsu Kitô[2]. Đây cũng chính là ân huệ lớn lao và cần thiết mà những người còn sống – những người thuộc Giáo hội lữ hành, cùng với sự chuyển cầu của những người đã được vào nơi vinh thắng, có thể làm cho những người đang ở nơi thanh luyện hầu “đạt được sự thánh thiện cần thiết để vào hưởng phúc Thiên Đàng (GLHTCG, 1030).
Khi nhìn những lá cờ bay phấp phới giữa thánh địa, tôi chợt nghĩ đến một lá cờ khác – lá cờ của Đức Kitô. Trên đồi Canvê năm xưa, Đức Kitô đã giương cao lá cờ của tình yêu – không phải một lá cờ bằng vải, nhưng là chính Thân thể Người dang rộng trên Thánh giá. Từ thập giá, Đức Kitô đã chiến thắng tội lỗi và mở ra con đường phục sinh cho nhân loại. Lá cờ tím nơi phần mộ hôm nay chính là tiếng vọng âm thầm của chiến thắng ấy. Mỗi khi nó lay động trong gió, tôi cảm nhận có một sợi dây vô hình nối liền giữa nghĩa trang và đồi Canvê, giữa nấm mộ lặng thinh và mộ trống Phục sinh. Ở nơi ấy, sự chết không còn là dấu chấm hết mà là cánh cửa mở ra cõi sống. Đặt lá cờ tím nơi phần mộ, người Kitô hữu không chỉ tưởng nhớ, mà còn tuyên xưng niềm tin vào Đức Kitô Phục sinh. Lá cờ ấy trở thành lời cầu nguyện không lời – tin rằng, người thân của tôi đang được ẩn náu dưới bóng cờ của Chúa – Đấng đã chết và đã sống lại.
Vì thế, với tôi, tháng 11 cùng với màu tím rợp trời thu nơi những thánh địa, không phải là màu của tang tóc u buồn, nhưng là màu của niềm tin, của niềm hy vọng và màu dạy tôi sống lòng biết ơn, sống mầu nhiệm “Các Thánh Cùng Thông Công”. Mỗi lời kinh, mỗi việc lành, và mỗi hy sinh dù nhỏ bé – đều trở thành cánh gió nâng lá cờ tím ấy cao hơn, để đến ngày sau hết, lá cờ tím của hôm nay sẽ hòa vào ánh sáng của lá cờ Phục sinh của Đức Kitô. Những điều ấy khiến tôi thấy mình đang được sống một cuộc đời ý nghĩa, có giá trị và trọn vẹn hơn.
Núi Cát
[1] Compendium of the Catechism of the Catholic Church, 354.
[2] Kinh Tin Kính các Tông đồ.